اصطلاحات و تعاریف دگرباش و رنگین‌کمانی
در سال‌های اخیر واژههای بسیاری برای توصیف دگرباشان و رنگین‌کمانی‌ها وارد زبان فارسی شده‌اند. هر چند هنوز بر سر معادل مناسب برخی از این واژ‌ه‌ها توافق وجود ندارد. امیدواریم این فرهنگ اصطلاحات و تعاریف دگرباش و رنگین‌کمانی به شما در انتخاب واژههای مناسب کمک کند. این فرهنگ ترجمه بخشی از راهنمایی است که مؤسسه تحقیقات رسانه گلاد برای روزنامه‌نگاران تهیه کرده است.
دوجنسگرا (Bisexual, Bi):
فردی که توانایی شکل‌دهی به روابط پایدار جسمی، عاشقانه و عاطفی به افرادی از جنس و یا جنسیت مشابه یا از دیگر جنس‌ها و جنسیت‌ها را دارد. افراد ممکن است این تمایل را در طول عمر خود به اشکال مختلف و با درجات متفاوت تجربه کنند. لازم نیست دوجنسگرایان تجربیات جنسی مشخصی داشته باشند تا دوجنسگرا محسوب شوند. در واقع آنها می‌توانند هیچ گاه تجربه جنسی نداشته باشند، اما به عنوان دوجنسگرا هویت‌یابی کنند. در نوشتن واژه «دوجنسگرا» [در نگارش انگلیسی] آن را با خط تیره به دو بخش تقسیم نکنید ؛ [در نگارش انگلیسی] این کلمه فقط وقتی اول جمله می‌آید، باید با حروف بزرگ نوشته شود.
محو دوجنسگرایی (Bi Erasure):
معضلی فراگیر که در آن وجود یا مشروعیت دوجنسگرایی (چه در رابطه با یک فرد و چه به صورت کلی به عنوان یک گرایش جنسی)، به کل مورد تردید یا انکار قرار می‌گیرد. برای مثال اگر دو زن با یک‌دیگر ازدواج کنند و یکی از آنان دوجنسگرا باشد، دیگران ممکن است اصرار داشته باشند که او واقعاً نمی‌تواند یک دوجنسگرا باشد یا گرایش جنسی او اهمیتی ندارد یا اکنون که وارد این رابطه شده است، ‘گرایش جنسی‌اش تغییر کرده است.
دوجنسگراهراسی (Biphobia):
ترس از دوجنسگرایان اغلب بر اساس کلیشه‌ها شامل مرتبط کردن دوجنسگرایی با مقوله خیانت، بی قیدی و انتقال بیماری‌های آمیزشی است. تعصب و پیش داوری، واژههای دقیق‌تری برای توصیف انزجار نسبت به جامعه دوجنس‌گرایان‌اند. [برای اطلاع بیشتر به این مطلب مراجعه کنید: دوجنسگراهراسی و همه جنسگرا ستیزی چیست؟]
دوجنسگرا، چتر دوجنسگرا (Bisexual Umbrella, Bi+):
اصطلاحی است جامع برای تمام افرادی که توانایی جذب شدن به بیش از یک جنس و یا جنسیت را داشته باشند؛ شامل دوجنسگرایان، همه جنسگرایان، جنسیت-سیال‌ها، کوییرها و غیره.
همه‌جنس‌گرا (Pansexual, Pan):
فردی که توانایی شکل‌دهی به روابط پایدار جسمی، عاشقانه و عاطفی به افرادی از همه جنس‌ها و یا جنسیت‌ها را داشته باشد. همه‌جنس‌گرایان معمولاً بخشی از جامعه دوجنسگرایان محسوب می‌شوند.
کوییر (Queer):
در حالی که قبلاً به عنوان واژه‌ای توهین‌آمیز استفاده می‌شد، امروزه به عنوان اصطلاحی فراگیر، توسط بسیاری از افراد دگرباش و رنگین‌کمانی برای توصیف خودشان استفاده می‌شود. وقتی که حرف Q در پایان LGBT دیده شود، به معنای کوییر است. زوج همجنس (Same-sex Couple):
یک زوجیت عاشقانه متشکل از دو نفر از دو جنس یا جنسیت مشابه است. افراد در چنین زوجیتی ممکن است گرایش‌های جنسی مختلفی مثل گی، لزبین یا دوجنسگرا داشته باشند.
زوج غیرهم‌جنس (Different-sex Couple):
یک زوجیت عاشقانه متشکل از دو نفر از دو جنس یا جنسیت غیرمشابه. افراد در چنین زوجیتی ممکن است هر گرایش جنسی‌ای داشته باشند.
نسبت دادن گرایش اشتباه (Misorientation):
زمانی اتفاق می‌افتد که دوجنسگرایان به اشتباه بر اساس روابط فعلی یا پیشین‌شان، به جای آن‌که بر اساس آن چه خود هویت‌یابی می‌کنند، هم‌جنس‌گرا یا دگرجنسگرا تلقی می‌شوند. هنگامی که یک یا هر دو نفر در یک زوجیت همجنس، دوجنسگرا هستند، مراقب باشید که دقیقاً بر اساس آن چه که هستند، آنها را هویت‌یابی کنید. نسبت دادن گرایش اشتباه از طریق ادامه این تفکر که دوجنسگرایان وجود ندارند، می‌تواند منجر به اضطراب آسیب‌زای روانی برای دوجنسگرایان شود. از به کار بردن اصطلاحاتی چون «زوج غیرهم‌جنس»، «زوج دگرجنسگرا»، «زوج هم‌جنس‌گرا»، «زوج گی» و «زوج لزبین» خودداری کنید مگر این که مناسب آنها باشد.
ازدواج با گرایش‌های مختلف (Mixed-orientation Marriage):
ازدواجی است میان افراد با گرایش‌های جنسی مختلف و اگر یک دوجنسگرا با شخصی غیردوجنس‌گرا ازدواج کند، می‌تواند برای توصیف ازدواج او استفاده شود. چنین ازدواجی می‌تواند شامل افراد با جنس/جنسیت مشابه یا متفاوت باشد اما دوجنسگرایان در چنین ازدواجی هم‌چنان دوجنسگرا باقی می‌مانند.
آشکارسازی (Coming out):
افراد ابتدا خود را به عنوان لزبین، گی، دوجنسگرا و تراجنسیتی هویت‌یابی می‌کنند و سپس آن را برای دیگران آشکار می‌کنند. آشکارسازی عمومی هویت یک نفر می‌تواند بخشی از آشکارسازی او باشد یا نباشد.
گی (Gay):
واژه‌ای است که برای توصیف افرادی استفاده می‌شود که تمایلات جسمی، عاشقانه یا عاطفی پایدار به هم‌جنسان خود دارند. (مثل مرد گی، افراد گی). گاهی اوقات لزبین (به عنوان صفت یا اسم)، واژه‌ای است که زنان ترجیح می‌دهند. از به کار بردن واژه هم‌جنس‌گرا (Homosexual) [در زبان انگلیسی] خودداری کنید چرا که اصطلاحی منسوخ است – بعداً درباره آن توضیح می‌دهیم -و گاهی موجب آزار این افراد می‌شود.
جنسیت-نامنطبق (Gender Non-comforming):
اصطلاحی است برای افرادی که بیان جنسیتی آنها از معیارهای متعارف مردانه و زنانه جامعه متفاوت است. لطفاً در نظر داشته باشید که تمام افراد همان‌جنسیتی، تراجنسیتی نبوده و تمام افراد تراجنسیتی نیز، جنسیت-نامنطبق نیستند.
بسیاری از افراد بیان جنسیتی‌ای دارند که کاملاً متعارف نیست. این مشخصه به تنهایی از آنها یک تراجنسیتی نمی‌سازد. بسیاری از تراجنسیتی‌های زن و مرد، بیان جنسیتی معمولاً متعارف مردانه یا زنانه دارند. تنها تراجنسیتی بودن از افراد جنسیت-نامنطبق نمی‌سازد. این واژه، مترادف تراجنسیتی یا تراجنسی نیست و تنها باید زمانی استفاده شود که یک شخص خودش را جنسیت-نامنطبق هویت‌یابی کند.
دگرجنسگرا (Heterosexual):
واژه‌ای است که برای توصیف افرادی استفاده می‌شود که تمایلات جسمی، عاشقانه یا عاطفی پایدار به غیرهم‌جنسان خود دارند. دیگر واژه [انگلیسی] با این معنا واژه Straight است
. هم‌جنس‌گرا (Homosexual): [در زبان انگلیسی] اصطلاح پزشکی منسوخی است که توسط بسیاری از لزبین‌ها و گی‌ها ناخوشایند و آزاردهنده تلقی می‌شود. آسوشیتد پرس، نیویورک تایمز و واشینگتن پست استفاده از این اصطلاح را ممنوع کرده‌اند. واژگان گی و لزبین دقیقاً افرادی را که به همجنس خود تمایل دارند، توصیف می‌کند.
هم‌جنس‌‌گراهراسی (Homophobia):
ترس از افراد لزبین و گی. تعصب و پیش داوری، واژههای دقیق‌تری برای توصیف انزجار نسبت به جامعه دگرباشان و رنگین‌کمانی‌ها هستند.
میان‌جنسی (Intersex):
میان‌جنسی اصطلاحی عمومی برای افرادی است که با آناتومی جنسی داخلی و یا خارجی متنوع متولد می‌شوند و نمی‌توان آنها را در دو دسته معمول مرد یا زن طبقه‌بندی کرد. بنا بر تعریف اینتراکت (InterAct)، یک سازمان ترویج و حمایت‌گری میان‌جنسی‌ها، «عوامل بالقوه‌ای مانند جهش‌های ِژنتیکی، تغییر در تعداد کروموزوم‌های جنسی، به وجود آمدن سطوح مختلف هورمون‌های جنسی یا پاسخ‌های غیرمعمول به هورمون‌ها» می‌توانند در تولد یک فرد میان‌جنسی نقش داشته باشند. [برای اطلاع بیشتر به این مطلب مراجعه کنید: دو جنس کافی نیست: زن، مرد، میان‌جنسی]
هیچ‌جنس‌گرا (Asexual):
کسی که تمایلات جنسی را تجربه نمی‌کند. افراد هیچ‌جنس‌گرا تحت پوشش اصطلاحی عمومی که به عنوان چتر هیچ‌جنس‌گرا شناخته می‌شوند، قرار می‌گیرند که شامل افراد هیچ‌عاطفه‌گرا (aromatic)، هیچ‌جنس‌گرای عاطفی (demisexual) و کم‌جنس‌گرا (graysexual) می‌شود.[برای اطلاع بیشتر به این مطلب مراجعه کنید: آیا همه باید میل جنسی و عاطفی داشته باشند؟]
جنسیت-خنثی (Agender):
افرادی که دارای هیچ جنسیتی نیستند یا هویت جنسیتی‌شان خنثی است. فرد با هویت جنسیت-خنثی تحت پوشش اصطلاحات عمومی تراجنسیتی و غیردوگانه قرار می‌گیرد
. هیچ‌عاطفه‌گرا (Aromantic): افرادی که تمایلات عاشقانه را تجربه نمی‌کنند. افراد هیچ‌عاطفه‌گرا از هر گرایش جنسی‌ای از جمله دوجنسگرایی هستند.
لزبین (Lesbian): زنی که تمایلات جسمی، عاشقانه و یا عاطفی او به سمت زنی دیگر است. برخی لزبین‌ها ممکن است واژه گی یا زن گی را ترجیح دهند. از استفاده اصطلاح هم‌جنس‌گرا (Homosexual) [در انگلیسی] برای لزبین‌ها اجتناب کنید چرا که ممکن است خوشایند نباشد (بخش اصطلاحات آزاردهنده‌ای را که نباید استفاده شوند ببینید).
دگرباش و رنگین‌کمانی (GLBT/ LGBT):
مخففی است برای «لزبین، گی، دوجنسگرا و تراجنسیتی» (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender). این اصطلاح مخفف استفاده می‌شود چرا که تعداد بیش‌تری از این جامعه متنوع را شامل می‌شود.
سبک زندگی (Lifestyle): اصطلاحی که توسط فعالان ضد دگرباشان به منظور بدنام کردن زیست لزبین‌ها، گی‌ها، دوجنسگرایان و تراجنسیتی‌ها استفاده می‌شود. همان طور که سبک زندگی دگرجنس‌گرایانه وجود ندارد، سبک زندگی لزبین، گی، دوجنسگرا و تراجنسیتی نیز وجود ندارد.
ازدواج (Marriage):
به دلیل این که یک بخش کلیدی از قانون دفاع از ازدواج (DOMA) که در سال ۱۹۹۶ که توسط دولت فدرال آمریکا تصویب شده بود در تاریخ ِژوئن ۲۰۱۳ توسط دیوان عالی ایالات متحده آمریکا، غیرقانونی اعلام شد، زوج‌هایی که ازدواج‌شان قانوناً ثبت شده بود، مورد تأیید قرار گرفتند. علاوه بر این قانونی که دادگاه عالی ایالات متحده در اوبرژفل وی. هاجز (Obergefell v. Hodges) در ژوئن ۲۰۱۵ به تصویب رساند، مشخص کرد که قانون اساسی ایالات متحده حق تمام افراد را برای ازدواج با کسانی که دوست دارند، به رسمیت می‌شناسد. دوجنسگرایان و بسیاری از افراد جامعه دگرباش و رنگین‌کمانی ممکن است وضعیت روابطشان را به طرق و با مراسم دیگری غیر از ازدواج، رسمی کنند. به دنبال رسمی‌سازی روابط متعهدانه بودن، هیچ ارتباطی با جنس و جنسیت افراد ندارد.
دوجنسگرای آشکار (Openly Bisexual):
همچنین لزبین آشکار، گی آشکار و تراجنسیتی آشکار. هنگامی که این اصطلاح استفاده شود به معنای آن است که گرایش جنسی یا هویت جنسیتی فرد در محیط عمومی آشکار و بیان شده است. واژه جایگزین زیر آشکار (Out) را ببینید. آشکار (Out): شخصی که خود را به عنوان لزبین، گی، دوجنسگرا و یا تراجنسیتی در زندگی شخصی، عمومی و تخصصی‌اش معرفی می‌کند. برای مثال، رائول اسپارزا یک بازیگر تئاتر و تلویزیون، خواننده و صداپیشه آشکار است. این واژه به دوجنسگرای آشکار (Openly Bisexual) ارجحیت دارد.
آشکارکردن (Outing):
اعلام عمومی (گاهی به صورت شایعه یا گمانه‌زنی) و فاش کردن گرایش جنسی یا هویت جنسیتی فردی دیگر بدون رضایت آن فرد؛ که توسط بسیاری از افراد جامعه دگرباش و رنگین‌کمانی ناخوشایند توصیف می‌شود.
گرایش جنسی (Sexual Orientation):
اصطلاح دقیق علمی برای تمایل پایدار جسمی، عاشقانه و یا عاطفی افراد به افراد دیگر از جنس یا جنسیت موافق یا جنس و جنسیت دیگر شامل گرایش‌های لزبین، گی، دوجنسگرا، دگرجنسگرا. از به کارگیری اصطلاح ناخوشایند «ترجیح جنسی» اجتناب کنید که می‌تواند به این معنا باشد که لزبین، گی و دوجنسگرا بودن انتخابی و قابل درمان‌اند. افراد نیازی به داشتن روابط جنسی خاص ندارند تا گرایش جنسی خودشان را تشخیص بدهند؛ در واقع نیازی نیست که به طور کل حتی پیش از این رابطه جنسی‌ای داشته و یا در آینده داشته باشند.
هویت جنسیتی (Gender Identity):
احساس عمیق و درونی یک نفر از جنسیتش؛ برای افراد تراجنسیتی این جنسیت مطابق با جنسی که در بدو تولد به آنها نسبت داده شده نیست. بیشتر افراد [به ویژه اگر به دوگانگی جنسیت معتقد باشند] جنسیت مرد یا زن (یا پسر و دختر) دارند. جنسیت برخی افراد به طور دقیق برابر با یکی از این دو انتخاب نیست. بر خلاف بیان جنسیتی (که در پایین توضیح داده شده)، هویت جنسیتی برای دیگران قابل مشاهده نیست.
تراجنسیتی (Transgender):
یک اصطلاح عمومی است برای افرادی که هویت جنسیتی‌شان و یا بیان جنسیتی‌شان منطبق با جنسی که در بدو تولد با آن متولد می‌شوند، نیست. افراد تحت مفهوم عمومی تراجنسیتی ممکن است خودشان را با یک یا بیشتر از یک اصطلاح از جمله تراجنسیتی توصیف کنند. برخی از این اصطلاحات در زیر شرح داده شده‌اند. اصطلاحی را برای توصیف افراد استفاده کنید که خودشان ترجیح می‌دهند. برخی افراد تراجنسیتی از هورمون‌هایی که پزشک برای آنان تجویزکرده برای تغییر بدن‌شان استفاده می‌کنند. برخی تحت جراحی‌های مرتبط هم قرار می‌گیرند، اما لزوماً تمام افراد تراجنسیتی این مراحل را نمی‌توانند طی کنند یا طی نخواهند کرد و هویت تراجنسیتی وابسته به این روندهای پزشکی نیست.
ترنس (Trans):
برای کوتاه‌سازی تراجنسی و یا تراجنسیتی یا برخی اوقات برای دربرگیری طیف گسترده‌ای از هویت‌هایی که تحت اصطلاح عمومی تراجنسیتی تعریف می‌شوند، استفاده می‌شود. از آنجا که این اصطلاح تعریف دقیق و واضحی ندارد، هنگام استفاده از آن برای مخاطبی که ممکن است معنای آن را در نیابد، مراقب باشید. از استفاده از آن اجتناب کنید مگر در نقل قول مستقیم یا در موردی که مطمئن باشید می‌توانید معنایش را به صورت واضح برای مخاطب تشریح کنید.
مرد تراجنسیتی (Transgender Man):
افرادی که در ابتدای تولد دختر نامیده شده‌اند اما خود را یک مرد هویت‌یابی می‌کنند و در قالب یک مرد زندگی می‌کنند، ممکن است از این واژه برای توصیف خودشان استفاده کنند. ممکن است این اصطلاح به مرد ترنس، مخفف شود (دقت کنید که از «مردِ ترنس» به عنوان دو واژه جداگانه استفاده کنید نه از «مردترنس» به عنوان یک واژه). برخی ممکن است از FTM که مخفف Female to Male است، استفاده کنند. برخی ممکن است ترجیح دهند خیلی ساده، مرد نامیده شوند، بدون هیچ اصلاح‌کننده اضافه‌ای. بهتر است که از خود اشخاص بپرسیم که چه اصطلاحی را ترجیح می‌دهند.
زن تراجنسیتی (Transgender Woman):
افرادی که در هنگام تولد پسر نامیده شده‌اند اما خود را یک زن هویت‌یابی می‌کنند و در قالب یک زن زندگی می‌کنند، ممکن است از این واژه برای توصیف خودشان استفاده کنند. ممکن است این اصطلاح به زن ترنس، مخفف شود (دقت کنید که از «زنِ ترنس» به عنوان دو واژه جداگانه استفاده کنید نه از «زن‌ترنس» به عنوان یک واژه). برخی ممکن است از MTF که مخفف Male to Female است، استفاده کنند. برخی ممکن است ترجیح دهند خیلی ساده، زن نامیده شوند، بدون هیچ اصلاح‌کننده اضافه‌ای. بهتر است که از خود اشخاص بپرسیم که چه اصطلاحی را ترجیح می‌دهند.
گذار (Transition):
تغییر جنسِ [نسبت‌داده شده] بدو تولد یک فرد یک روند تک مرحله‌ای نیست، بلکه روند پیچیده‌ای است که در مدت زمانی طولانی اتفاق می‌افتد. گذار شامل برخی یا همه مراحل شخصی، پزشکی و قانونی است: اعلام آن به خانواده، دوستان و همکاران؛ استفاده از یک نام متفاوت و ضمائر [جنسیتی] جدید؛ لباس پوشیدن به شیوه‌ای متفاوت؛ تغییر نام و یا جنس شخص در مدارک قانونی؛ هورمون درمانی و احتمالاً (و نه همیشه) انجام یک یا چند عمل جراحی؛ مراحل گذار از فردی به فرد دیگر متفاوت‌اند. از استفاده از تغییر جنس (Sex Change) اجتناب کنید. [در فارسی معمولاً افراد تراجنسی از عبارت «تطبیق جنسیت» استفاده می‌کنند. برخی از افراد ترجیح می‌دهند خودشان را ترنس‌سکشوال بنامند و از عبارت «تغییر جنس» هم استفاده می‌کنند. این عبارت معمولاً توسط مراکز دولتی و رسمی ایران هم استفاده می‌شود
. سعی کنید از همان عبارتی استفاده کنید که افراد برای توصیف خودشان به کار می‌‌برند. در صورتی که دیگران از عبارت «تغییر جنسیت» برای توصیف گذار یک فرد ترنس استفاده کردند، بهتر است آن را در گیومه قرار دهید. ]
نمایش
کلیه نظرات پس از بررسی و تایید مدیر وب‌سایت، به‌صورت عمومی منتشر می‌شوند