صفحه اصلی آخرین مطالب پادکست‌ها چندرسانه‌ای دانلود جستجو EN
مقاله‌ها

بررسی کتاب «نظریه کوییر و دوجنسگرایی»

۰۵ شهریور ۹۷

بررسی کتاب «نظریه کوییر و دوجنسگرایی»

این کتاب نشان می‌دهد که بدون ملاحظه دوجنسگرایی و جنبش دوجنسگرایی، تحلیل‌های تاریخی نظریه کوییر ناقص یا معیوب خواهد بود.

سهراب فرنام موضوع اصلی کتاب حاضر، همچنان که از عنوانش پیداست، نحوه پیوند نظریه کوییر و دوجنسگرایی است. به لحاظ تاریخی می‌توان گفت نظریه کوییر برآمده از جنبش فکری و بینارشته ای است که در اواخر دهه ۱۹۸۰ آغاز شد. یعنی هنگامی که محققان، به ویژه محققان رشته‌های علوم انسانی به تدریج درباره مقولات سکس، سکسوالیته و هویت‌های جنسی نظریه پردازی کردند. شیوه نظریه پردازی آن‌ها به نحوی بود که فرض‌های فرهنگی و علمی رایج درباره سکسوالیته را به چالش می‌کشید. به بیان دیگر، این نظریه در پی کندوکاو در هویت و ساختارهای اجتماعی بود که دگرجنسگراهنجاری را مفروض می‌گرفتند و ساختار اجتماعی دگرجنسگرایی را مورد پرسش قرار نمی‌دادند. از این جهت نظریه کوییر توجه بسیاری بر ساختارشکنی هویت‌ها داشته است اما این نظریه کماکان جریان‌های امیال را به قدر کافی نظریه پردازی نکرده است، به خصوص امیالی که خودشان را به همجنسگرایی محدود نمی‌کنند. از سوی دیگر، ما با جنبش دوجنسگرایی مواجه هستیم. پیدایش جنبش‌های دوجنسگرا در دهه ۱۹۷۰ با مقاومت شدید سازمان‌های حقوق همجنسگرایان و فرهنگ دگرجنسگراهنجار در جامعه مواجه شد.

اما این مواجه در نهایت باعث غنای فرهنگی این جنبش‌ها شد. این کتاب نشان می‌دهد که بدون ملاحظه دوجنسگرایی و جنبش دوجنسگرایی، تحلیل‌های تاریخی نظریه کوییر ناقص یا معیوب خواهد بود. اما تا آن جا که به موضوع دوجنسگرایی و نظریه کوییر مربوط می‌شود، می‌توان پرسش‌های متعددی را مطرح کرد.

برخی از این پرسش‌ها عبارت‌اند از:

۱) آیا در نظریه کوییر، موضوع دوجنسگرایی مطرح شده است یا خیر و اگر خیر، چرا؟

۲) پیش فرض‌های نظریه کوییر درباره سکسوالیته و دوجنسگرایی چیست؟

۳) نظریه کوییر و دوجنسگرایی از نظر شناختی و معرفتی، چه تاثیری می‌توانند بر یکدیگر بگذارند؟ کتاب «دوجنسگرایی و نظریه کوییر» در واقع همین پرسش‌ها را مطرح می‌کند و به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش‌ها است. در نگاه اول و با بررسی اجمالی می‌توان مشاهده کرد که رویکرد نویسندگان این کتاب به نظریه کوییر، رویکردی انتقادی است. فارغ از فصل اول کتاب که مقدمه ای بر موضوع دوجنسگرایی و نظریه کوییر است، این رویکرد انتقادی را می‌توان کم و بیش در تمامی فصل‌های این کتاب یافت. به عنوان مثال نویسنده فصل دوم با این رویکرد انتقادی به بازخوانی اندیشه دو نظریه پرداز کوییر یعنی فوکو و باتلر می‌پردازد. این بازخوانی نشان می‌دهد که نویسندگان اصلی حوزه کوییر نظیر فوکو، باتلر و سدجویک دوجنسگرایی را به عنوان موضوع تحقیق در نظر نگرفته‌اند حتی هنگامی که علیه مدل‌های دوگانه و زیست شناختی جنسیت و سکسوالیته به نگارش پرداخته‌اند. به نظر نویسنده، آثاری که در ۱۵ سال اخیر، غالباً در پاسخ به این آثار اولیه به نگارش درآمده‌اند کماکان تا حد زیادی پرسش‌های متعددی را نادیده می‌گیرند که دوجنسگرایی مطرح کرده است. اما استدلال و پیشنهاد نهایی نویسنده این است که می‌توان نظریه کوییر را به نحوی بسط و گسترش داد که موضوع دوجنسگرایی را در نظر بگیرد و از این طریق پربارتر شود (نگاه کنید به ص ۳۳).

تعیین جایگاه دوجنسگرایی در کشف و ساختارشکنی رژیم‌های قدرت و شناخت، و نحوه ارتباط آن با نظریه کوییر، موضوع دیگری است که در این کتاب بررسی شده است. به نظر نویسندگان در فصل سوم چیزی که میان دوجنسگرایی و نظریه کوییر مشترک است، توانایی آن‌ها در کشف و ساختارشکنی از رژیم‌های موجود قدرت و شناخت است که سیاست، هویت‌ها و گفتمان‌های جنسیتی و جنسی را شکل می‌دهند. اما نظریه کوییر به شیوه‌های گوناگون، دوجنسگرایی را نادیده گرفته و به حاشیه رانده است. از این جهت، عدم توجه به دوجنسگرایی در نظریه کوییر، ما را فرا می‌خواند تا نقش و کارکرد گفتمانی، شناخت شناسی و سیاسی دوجنسگرایی را بررسی کنیم. در اینجا دوجنسگرایی صرفاً یک هویت یا کنش در نظر گرفته نمی‌شود بلکه به عنوان راهنمای شناخت شناسی مدنظر قرار می‌گیرد که می‌تواند قطب بندی جنسیت و سکسوالیته در نظریه کوییر را به چالش بکشد. به نظر نویسندگان، در این شیوه می‌توان دوجنسگرایی را در پیوند متقابل با سکسوالیته ها و هویت‌های دیگر در نظر گرفت. این رویکرد باعث می‌شود دریابیم دوجنسگرایی چگونه در ساخت و حفظ تمامی مقولات جنسی عمل می‌کند و حذف آن از گفتمان‌های سکسوالیته به طور کلی باعث ایجاد شکاف در این گفتمان‌ها می‌شود. از این رو، آشکارسازی وجه ساختارشکنانه دوجنسگرایی در گرو این است که نظریه و سیاست را فراتر از خواست مشاهده پذیری و ادغام ببریم و توانایی دوجنسگرایی در روشن ساختن ابهامات، تضادها و تناقضات اجتناب ناپذیر تمام هویت‌های پذیرفته شده را کندوکاو کنیم (نگاه کنید به ص ۵۲).

افزون بر این، عدم توجه نظریه کوییر به دوجنسگرایی را می‌توان در روانکاوی و از منظر روانکاوی نیز بررسی کرد. به نظر سوزان فلدمن در فصل چهارم «هم عدم توجه نظریه کوییر به دوجنسگرایی و هم سوءگیری مردانه در درون این حوزه را می‌توان به اتکا بیش از حد محققان بر نظریه سکسوالیته نزد فوکو و بسط مساله برانگیز آن دانست که بر حوزه مطالعات دوجنسگرایی سیطره دارد» (ص ۷۳).

فلدمن در این فصل، با توجه به مفهوم پردازی روانکاوانه از زنانگی، به نظریه پردازی درباره سوبژکتیویته دوجنسگرا و سکسوالیته دوجنسگرا می‌پردازد و تلاش می‌کند نشان دهد از چه نظر مفهوم تفاوت جنسی برای نظریه پردازان دوجنسگرا در نقد این رویکرد نظریه کوییر در طرد دوجنسگرایی مهم است. همین نقد در فصل پنجم نیز مطرح می‌شود. نویسنده در فصل پنجم نشان می‌دهد که دوجنسگرایی در بسیاری از گفتمان‌های روانکاوی نادیده گرفته شده و یا اگر به آن پرداخته شده است به نحو آسیب شناختی است. از این رو تغییر این وضعیت در گرو نقد مقدمات و فرض‌های این نظریه و ارائه مفاهیم جایگزین و معتبر در مورد دوجنسگرایی است. نظریه روانکاوی درباره دوجنسگرایی مورد نظر این نویسنده تجربه محور است (ص ۹۱).

نقد مقدمات و پیش فرض‌های نظریه کوییر در نهایت ما را به آنجا هدایت می‌کند که به کوییری کردن نظریه کوییر مبادرت کنیم به این معنا که دوجنسگرایی را در آن وارد کنیم. این هدف در فصل ششم پیگیری می‌شود. به نظر نویسندگان این فصل، دوجنسگرایی یک هویت غالباً نامشهود است. اجتماعات دگرجنسگرا و همجنسگرا کماکان به زدودن دوجنسگرایی ادامه می‌دهند و از نوعی نظام دوگانه حمایت می‌کنند که پیچیده است و با امکان و حضور دوجنسگرایی به خطر افتاده است. این فصل، نادیده گرفتن دوجنسگرایان را از سه دیدگاه متفاوت بررسی می‌کند یعنی بافت تاریخی، رسانه‌های معاصر و بازنمایی‌های ادبی. به بیان روشن تر، هنجارهای فرهنگی معاصر نشان می‌دهند که کم و بیش انتخاب شریک زندگی دگرجنسگرا و همجنسگرا پذیرفته شده است اما شخص دوجنسگرا نامشهود است. تحلیل تاریخی نشان می‌دهد که مقولات مدرن سکسوالیته در قرن نوزدهم به وجود آمده‌اند و انتخاب جنسیت به مثابه ویژگی برجسته سکسوالیته تصادفی نیست بلکه ناشی از فشار برای پذیرش دوگانه جنسیت میان مرد و زن بوده است. حتی در اجتماعات کوییر، وقتی یک شخصیت ادبی درگیر اعمال جنسی با اعضای دو جنس می‌شود، گرایش جنسی شخصیت غالباً در چارچوب دوگانه دگرجنسگرا ـ همجنسگرا تفسیر می‌شود. از این رو، نظریه دوجنسگرا نقش مهمی را در کوییری کردن نظریه کوییر ایفا می‌کند (ص ۱۰۷).

موضوع دیگری که در این کتاب بررسی می‌شود، بررسی روابط دوجنسگرایان است. غالباً این تلقی وجود دارد که دوجنس گرایی باید برحسب تضاد دوگانه همجنسگرایی ـ دگرجنسگرایی فهمیده می‌شود. اما می‌توان دوجنسگرایی را بر حسب تضاد تک جنس گرایی ـ همه جنس گرایی نیز درک کرد. این فهم از دوجنسگرایی نهایتاً تک همسری را به مثابه هنجار دگرجنسگرا به چالش می‌کشد، همچنین ایده ازدواج همجنسگرایان به مثابه شیوه ای از هنجارسازی امیال دوجنسگرا و همجنسگرا در شیوه‌های دگرجنسگرا را نقد می‌کند. افزون بر این، این ایده که دوجنسگرایان غالباً غیرتک همسری دیده می‌شوند نیز مورد پرسش قرار می‌گیرد (ص ۲۰۲).

مساله دیگری که در این کتاب مورد بررسی قرار می‌گیرد، دوجنسگرایی اجباری است. پیش از این آدرین ریچ به دگرجنسگرایی اجباری اشاره کرده و نشان داده بود که در دگرجنسگرایی اجباری، مردان و زنان ناگزیر هستند خودشان را دگرجنسگرا معرفی کنند تا با هنجارهای اجتماعی انطباق یابند. در این کتاب، امکان دوجنسگرایی اجباری در پرتو گزارش‌های زنانی مطالعه شده است که دگرجنسگرا تلقی شده‌اند در حالی که ظاهراً به اجبار درگیر رفتارهای همواروتیک با زنان دیگر در مکان‌های اجتماعی نظیر مهمانی‌ها، بارها و کلوب ها هستند. در این مطالعه، روایت خود زنان درباره دوجنسگرایی کندوکاو شده است. این مطالعه نشان می‌دهد که زنان جوان‌تر گرچه تجربه‌های دوجنسگرا در حوزه عمومی را گزارش کرده‌اند، زنان مسن تر فشار بیشتری را برای اجرای نقش دوجنسگرا در فضای خصوصی گزارش کرده‌اند، برای مثال، زنان مسن تر احساس می‌کردند که برای انجام سکس گروهی تحت فشار هستند. (ص ۲۲۳).

فصل پایانی کتاب نیز در پی بازتعریف دوجنسگرایی است. به بیان دقیق تر در پی پاسخ به این پرسش است که دوجنسگرایی چگونه تعریف شده است. به نظر نویسنده اختلاف قابل ملاحظه ای در میان افراد دوجنسگرا و نظریه پردازان دوجنسگرا در تعریف دوجنسگرایی وجود دارد. نویسنده پس از بررسی ۱۳ تعریف از دوجنسگرایی و کندوکاو درباره همپوشانی‌ها، تفاوت‌ها، پیامدها و نتایج آن‌ها به این نتیجه می‌رسد که عدم قطعیت در تعریف دوجنسگرایی ناشی از عدم قطعیت در فهم ما از چیستی دوجنسگرایی است. از این رو نظریه دوجنسگرا می‌تواند در فهم عمیق تر ما از دوجنسگرایی تأثیر مهمی داشته باشد (ص ۲۴۱).

  مشخصات کتاب شناختی: Bisexuality and Queer Theory; Intersections, Connections and Challenges. Edites by Jonathan Alexander & Serena Anderlini- D’Onofrio. London; New York: Routledge, 2012.

کلیدواژه‌ها: #فارسی#معرفی و نقد کتاب#پژوهشگران و کنشگران#کوییر#مقاله‌ها

این مطلب را به اشتراک بگذارید

مشاهده بخش نظرات و نوشتن نظر

نمایش

نظرت رو بنویس

کلیه نظرات پس از بررسی و تایید مدیر وب‌سایت، به‌صورت عمومی منتشر می‌شوند

سایر مطالب

بیشتر
⁨چه طور درباره مسائل افراد ترنس صحبت کنیم؟⁨چه طور درباره مسائل افراد ترنس صحبت کنیم؟دوجنسگرایان هم بخشی از ال‌جی‌بی‌تی‌ها هستنددوجنسگرایان هم بخشی از ال‌جی‌بی‌تی‌ها هستندهشت چیزی که فقط اگر میان‌جنسی به‌دنیا آمده باشید، می‌دانیدهشت چیزی که فقط اگر میان‌جنسی به‌دنیا آمده باشید، می‌دانیدیکی از ما - قسمت یازدهم: باران‌های موسمییکی از ما - قسمت یازدهم: باران‌های موسمینمودارهایی از حقایق زندگی دوجنسگرایاننمودارهایی از حقایق زندگی دوجنسگرایانیکی از ما - قسمت ششم: ما نباید بمیریمیکی از ما - قسمت ششم: ما نباید بمیریمما تنها نیستیمما تنها نیستیمشاهین شهابلو عکاس ایرانی به دلیل ابتلا به کرونا درگذشتشاهین شهابلو عکاس ایرانی به دلیل ابتلا به کرونا درگذشتترامپ چگونه از «آزادی مذهبی» برای حمله به حقوق LGBT استفاده می‌کندترامپ چگونه از «آزادی مذهبی» برای حمله به حقوق LGBT استفاده می‌کندسلامت روانی زنان دوجنسگراسلامت روانی زنان دوجنسگراشخصیت‌های دوجنسگرا در برنامه‌های تلویزیونی سال گذشتهشخصیت‌های دوجنسگرا در برنامه‌های تلویزیونی سال گذشتهچطور کوئیر بودن دوجنس‌گرایی را محو کردچطور کوئیر بودن دوجنس‌گرایی را محو کردروز مقابله با دگرباش‌هراسی و دگرباش‌ستیزی همراه درگ کویین ایرانی Beardney Spearsروز مقابله با دگرباش‌هراسی و دگرباش‌ستیزی همراه درگ کویین ایرانی Beardney Spearsمانیفست دوجنس‌گرایی+: حامی دوستان دوجنس‌گرا، همه­‌جنس‌­گرا و کوییر خود باشید!مانیفست دوجنس‌گرایی+: حامی دوستان دوجنس‌گرا، همه­‌جنس‌­گرا و کوییر خود باشید!آیا افراد ترنس از دنیای دوست‌یابی حذف شده‌اند؟آیا افراد ترنس از دنیای دوست‌یابی حذف شده‌اند؟به تصورات اشتباه درباره نقش دوجنسگرایان در انتقال ایدز پایان دهیمبه تصورات اشتباه درباره نقش دوجنسگرایان در انتقال ایدز پایان دهیمشرایط پناهندگان دگرباش در آلمان و ترکیهشرایط پناهندگان دگرباش در آلمان و ترکیهگفت و گو با دزیره اخوان، کارگردان و بازیگر «رفتار درخور»گفت و گو با دزیره اخوان، کارگردان و بازیگر «رفتار درخور»دگرجنسگراهنجاری و دگرجنسگرامحوریدگرجنسگراهنجاری و دگرجنسگرامحوریآیا من دوجنس گرا یا همه جنس گرا هستم؟آیا من دوجنس گرا یا همه جنس گرا هستم؟ما تنها نیستیم - کیرستن سینماما تنها نیستیم - کیرستن سینمادور دنیا: زنده باد تیم دوجنس‌گرا!؛دور دنیا: زنده باد تیم دوجنس‌گرا!؛راهنمای پژوهش و نگارش با احترام به حقوق دوجنسگرایانراهنمای پژوهش و نگارش با احترام به حقوق دوجنسگرایانمردانگی در مردان ترنسمردانگی در مردان ترنسکنار هم می‌ایستیم و برای احقاق حقوقمان قدم بر می‌داریمکنار هم می‌ایستیم و برای احقاق حقوقمان قدم بر می‌داریمما تنها نیستیم: مالکوم ایکسما تنها نیستیم: مالکوم ایکسدوجنسگرا یک ساله شددوجنسگرا یک ساله شدمن سارا، ۱۸ ساله و دوجنسگرا‎من سارا، ۱۸ ساله و دوجنسگرا‎نمایش افراد ترنس در رسانه‌هانمایش افراد ترنس در رسانه‌هایکی از ما - فصل دوم - قسمت پنجم: هفت سین رنگین‌کمانیکی از ما - فصل دوم - قسمت پنجم: هفت سین رنگین‌کماناقلیت در اقلیتاقلیت در اقلیتروز والدین ترنسروز والدین ترنسسیالیت جنسی: کوئیر، دگرجنسگرا و هر چیز دیگری که احساس می‌کنیدسیالیت جنسی: کوئیر، دگرجنسگرا و هر چیز دیگری که احساس می‌کنیدمعرفی کتاب «راهنمای دوجنس‌گرا برای حضور در جهان»معرفی کتاب «راهنمای دوجنس‌گرا برای حضور در جهان»معرفی کتاب: درک دوجنسگراییمعرفی کتاب: درک دوجنسگراییپرسش و پاسخ به مناسبت هفته مشاهده‌پذیری دوجنسگرایانپرسش و پاسخ به مناسبت هفته مشاهده‌پذیری دوجنسگرایاندزیره اخوان کیست؟دزیره اخوان کیست؟دگرباشی جنسی در پیشگاه فقه، قانون و جامعه‌ی ایراندگرباشی جنسی در پیشگاه فقه، قانون و جامعه‌ی ایرانغیبت شخصیت های دوجنسگرا در کتاب های کودکان و نوجوانانغیبت شخصیت های دوجنسگرا در کتاب های کودکان و نوجواناندوجنسگرایان و ارولاندودوجنسگرایان و ارولاندوروز افتخار همه‌جنسگرایانروز افتخار همه‌جنسگرایانیکی از ما - فصل دوم - قسمت سوم: لبه تیغیکی از ما - فصل دوم - قسمت سوم: لبه تیغ۲۵ نوامبر :‌ خشونت علیه زنان دوجنسگرا۲۵ نوامبر :‌ خشونت علیه زنان دوجنسگرا«رخدادهای مجازی ماه افتخار»«رخدادهای مجازی ماه افتخار»واژه نامهواژه نامههمجنس‌گرایی و دوجنس گرایی − مفهوم شناسی، تطبیق، عالمان سنتی، و روشنفکران مسلمانهمجنس‌گرایی و دوجنس گرایی − مفهوم شناسی، تطبیق، عالمان سنتی، و روشنفکران مسلمانکوییر چیست؟کوییر چیست؟افزایش نرخ دوجنسگرایی و رابطه با هم‌جنس، بویژه در میان زنانافزایش نرخ دوجنسگرایی و رابطه با هم‌جنس، بویژه در میان زنانحرف‌هایی که شاید ندانید ترنس‌هراسانه هستندحرف‌هایی که شاید ندانید ترنس‌هراسانه هستندبه رسمیت بشناس: صدای مردان دوجنس‌گرابه رسمیت بشناس: صدای مردان دوجنس‌گرامحو دوجنسگرایی،‌  در سریال گلی Gleeمحو دوجنسگرایی،‌ در سریال گلی Gleeآیا همه باید میل جنسی و عاطفی داشته باشند؟آیا همه باید میل جنسی و عاطفی داشته باشند؟تحقیقات CBC: سوال نهاد حمایتی حقوقی در مورد شباهت‌های موارد پناهجویی براساس گرایش جنسیتحقیقات CBC: سوال نهاد حمایتی حقوقی در مورد شباهت‌های موارد پناهجویی براساس گرایش جنسییکی از ما - فصل دوم - قسمت اول: اعتراضیکی از ما - فصل دوم - قسمت اول: اعتراضیکی از ما - قسمت هفتم: قایق مایکی از ما - قسمت هفتم: قایق مادگرجنسگراهنجاری چیست؟ و چطور در فمنیسم شما بروز پیدا می‌کند؟دگرجنسگراهنجاری چیست؟ و چطور در فمنیسم شما بروز پیدا می‌کند؟انتشار اولین گزارش رسمی گزارشگر ویژه سازمان ملل در زمینه تبعیض و خشونت براساس گرایش جنسی و هویت جنسیتیانتشار اولین گزارش رسمی گزارشگر ویژه سازمان ملل در زمینه تبعیض و خشونت براساس گرایش جنسی و هویت جنسیتیمبارکه؛ دختره یا پسره؟ میان‌جنسیه!مبارکه؛ دختره یا پسره؟ میان‌جنسیه!بیانیه ایلگای اروپا در محکومیت حمله‌های اخیر دولت ترکیه علیه دگرباشان این کشوربیانیه ایلگای اروپا در محکومیت حمله‌های اخیر دولت ترکیه علیه دگرباشان این کشورفعالان دوجنسگرا در سالی که گذشتفعالان دوجنسگرا در سالی که گذشت۱۰۰ نکته‌ برای حامی بهتری برای افرادی با جنسیت غیردوگانه بودن۱۰۰ نکته‌ برای حامی بهتری برای افرادی با جنسیت غیردوگانه بودنیکی از ما - قسمت چهاردهم: آواریکی از ما - قسمت چهاردهم: آوارمن دوجنسگرا هستممن دوجنسگرا هستمچی بگیم و چی نگیم؟چی بگیم و چی نگیم؟Around the World: Iran and Bisexual ActivismAround the World: Iran and Bisexual Activism"  South of Nowhere "جنوب ناکجاآباد"  South of Nowhere "جنوب ناکجاآبادروز جهانی حقوق بشرروز جهانی حقوق بشرطیف هویت‌های جنسیتی غیردوگانهطیف هویت‌های جنسیتی غیردوگانهآگاهی رسانی درباره افراد میان‌جنسی/اینترسکسآگاهی رسانی درباره افراد میان‌جنسی/اینترسکسدوجنسگرا یک‌ساله شد. ۸ مارس، روز برابری‌خواهی جنسیتیدوجنسگرا یک‌ساله شد. ۸ مارس، روز برابری‌خواهی جنسیتییکی از ما - قسمت دوم : ازدواجیکی از ما - قسمت دوم : ازدواجآرشیو دوجنسگراییآرشیو دوجنسگراییروز مشاهده‌ پذیری لزبین‌هاروز مشاهده‌ پذیری لزبین‌هامقدمه‌ای بر ادبیات فارسی از همواروتیسیسم تا حضور دگرباشانمقدمه‌ای بر ادبیات فارسی از همواروتیسیسم تا حضور دگرباشاندوجنسگرایی همیشه هنجارها را به چالش کشیده است، حتی در دنیای کوییردوجنسگرایی همیشه هنجارها را به چالش کشیده است، حتی در دنیای کوییرتاکید بر  تنوع گرایش‌های جنسی و هویت‌های جنسیتی در سمینار  سالانه تشکل‌های زنان و زنان دگر-همجنسگرای ایرانی در آلمانتاکید بر تنوع گرایش‌های جنسی و هویت‌های جنسیتی در سمینار سالانه تشکل‌های زنان و زنان دگر-همجنسگرای ایرانی در آلمانمعرفی دو منبع اطلاع‌رسانی : مجله‌ دوجنسگرا و تارنمای دوجنسگراییمعرفی دو منبع اطلاع‌رسانی : مجله‌ دوجنسگرا و تارنمای دوجنسگراییآشکارسازی به عنوان یک دوجنسگراآشکارسازی به عنوان یک دوجنسگرامجله چراغ:‌ مصاحبه با سیما، دوجنسگرای ایرانیمجله چراغ:‌ مصاحبه با سیما، دوجنسگرای ایرانیمجله کائوس‌گ‌ل با عنوان دوجنسگرایی+ منتشر شدمجله کائوس‌گ‌ل با عنوان دوجنسگرایی+ منتشر شددلایل تبعیض همجنس‌گرایان علیه دوجنس‌گرایاندلایل تبعیض همجنس‌گرایان علیه دوجنس‌گرایانمعنی لغت «دوجنسگرا» در لغتنامه  Merriam-Webster تغییر کردمعنی لغت «دوجنسگرا» در لغتنامه Merriam-Webster تغییر کردسرویس فارسی بی‌بی‌سی متهم به هموفوبیا و دگرباش‌هراسی شدسرویس فارسی بی‌بی‌سی متهم به هموفوبیا و دگرباش‌هراسی شدماه مشاهده‌پذیری دوجنسگرایی+ماه مشاهده‌پذیری دوجنسگرایی+دوجنس گرائی و گفتمان دگرجنسگرامحوردوجنس گرائی و گفتمان دگرجنسگرامحورما تنها نیستیم - آلفرد کنزیما تنها نیستیم - آلفرد کنزیزمینه‌های مشترک زنان دوجنسگرا در ایرانزمینه‌های مشترک زنان دوجنسگرا در ایراندوجنسگراهراسی و همه جنسگرا ستیزی چیست؟دوجنسگراهراسی و همه جنسگرا ستیزی چیست؟وقتی شما یک پناهنده دوجنس‌گرا هستید، چه بر سرتان می‌آید؟وقتی شما یک پناهنده دوجنس‌گرا هستید، چه بر سرتان می‌آید؟پناهجویان دگرباش به دلیل فرمان مهاجرتی ترامپ در ترکیه گیر افتاده‌اندپناهجویان دگرباش به دلیل فرمان مهاجرتی ترامپ در ترکیه گیر افتاده‌اندمعرفی فیلم : رفتار درخورمعرفی فیلم : رفتار درخورمی‌خواهید با یک فرد ترنس رابطه جنسی برقرار کنید؟ این راهنما برای شماستمی‌خواهید با یک فرد ترنس رابطه جنسی برقرار کنید؟ این راهنما برای شماستآشکارسازی یا هفت خوان رستمآشکارسازی یا هفت خوان رستمال.جی.بی.تی ایران «بی» نداردال.جی.بی.تی ایران «بی» نداردروایت های ما : سیامکروایت های ما : سیامکخودکشی در جامعه رنگین‌کمانی بعد از مهاجرتخودکشی در جامعه رنگین‌کمانی بعد از مهاجرتمعرفی  اتحاد دوجنسگرایان ویکتوریا - استرالیامعرفی اتحاد دوجنسگرایان ویکتوریا - استرالیاآغاز به کار "دوجنسگرا"آغاز به کار "دوجنسگرا"ساقی قهرمان: خودم را دو جنس‌گرا می‌دانمساقی قهرمان: خودم را دو جنس‌گرا می‌دانمراه‌های محافظت از خودمان در قرنطینهراه‌های محافظت از خودمان در قرنطینهیکی از ما - قسمت دهم: نقطه امنیکی از ما - قسمت دهم: نقطه امنیکی از ما - قسمت اول: جیره‌بندییکی از ما - قسمت اول: جیره‌بندیروایت های ما :‌ ماندگارروایت های ما :‌ ماندگارچگونه از دوجنسگرایان و همه جنسگرایان حمایت کنیم؟چگونه از دوجنسگرایان و همه جنسگرایان حمایت کنیم؟اصطلاحات و تعاریف دگرباش و رنگین‌کمانیاصطلاحات و تعاریف دگرباش و رنگین‌کمانیاول مهرماه، روز جهانی مشاهده‌پذیری دوجنسگراییاول مهرماه، روز جهانی مشاهده‌پذیری دوجنسگرایییکی از ما - قسمت سیزدهم: بازی‌های تکرارییکی از ما - قسمت سیزدهم: بازی‌های تکراریهفته مشاهده‌پذیری هیچ‌جنسگرایی و هیچ‌جنسگرایان از راه رسید!هفته مشاهده‌پذیری هیچ‌جنسگرایی و هیچ‌جنسگرایان از راه رسید!دوجنسگراها و آشکارسازی دیرتر و سخت‌تردوجنسگراها و آشکارسازی دیرتر و سخت‌تر"آویشن" از راه می‌رسد"آویشن" از راه می‌رسدکنفرانس دوجنس‌گرایان بریتانیا BiConکنفرانس دوجنس‌گرایان بریتانیا BiConدوجنسگراهراسی و نیاز به آگاهی رسانی - رادیو زمانهدوجنسگراهراسی و نیاز به آگاهی رسانی - رادیو زمانهرشد باور به سیالیت گرایش جنسی و رد تک‌جنس‌گرایی در میان جوانانرشد باور به سیالیت گرایش جنسی و رد تک‌جنس‌گرایی در میان جوانانسریال The L Word کلمهٔ لام‌دار یا کلمهٔ اِلسریال The L Word کلمهٔ لام‌دار یا کلمهٔ اِلپیام سازمان جهانی ایلگا به مناسبت روز آشکارسازیپیام سازمان جهانی ایلگا به مناسبت روز آشکارسازیهویت، رفتار و بهداشت مردان دوجنسگراهویت، رفتار و بهداشت مردان دوجنسگراعشق آزاد: رهایی نهاییعشق آزاد: رهایی نهاییپیام سازمان ایلگای اروپا به مناسبت روز جهانی مهاجرانپیام سازمان ایلگای اروپا به مناسبت روز جهانی مهاجرانطرح‌هایی از «Paws of Pride » برای ماه افزایش آگاهی درمورد دوجنسگراهاطرح‌هایی از «Paws of Pride » برای ماه افزایش آگاهی درمورد دوجنسگراهابیایید به ستیز با دگرباشان و رنگین‌کمانی‌ها بخندیمبیایید به ستیز با دگرباشان و رنگین‌کمانی‌ها بخندیممرکز منابع دوجنس‌گراییمرکز منابع دوجنس‌گراییعلیرضا امیرقاسمی: دوجنسگرایی بیماریستعلیرضا امیرقاسمی: دوجنسگرایی بیماریستجنبش جهانی دوجنس‌گرا با کلیشه‌ها می‌جنگد و به دنبال مشاهده‌پذیری استجنبش جهانی دوجنس‌گرا با کلیشه‌ها می‌جنگد و به دنبال مشاهده‌پذیری استیکی از ما - فصل دوم - قسمت چهارم: زنی در قابیکی از ما - فصل دوم - قسمت چهارم: زنی در قابما تنها نیستیم - کیت براونما تنها نیستیم - کیت براونمی‌خواهم دست از پنهان کردن هویتم بکشممی‌خواهم دست از پنهان کردن هویتم بکشمیکی از ما - قسمت پنجم: نور ملایمیکی از ما - قسمت پنجم: نور ملایمبازتولید خشونت در گروه‌های به حاشیه رانده شدهبازتولید خشونت در گروه‌های به حاشیه رانده شدهکریسمس رنگین کمانی‌کریسمس رنگین کمانی‌روایت‌‌های هیچ‌جنسگراهای ایرانیروایت‌‌های هیچ‌جنسگراهای ایرانیلایه برداری از برچسب‌ها: روابط چندمهری یا پلی‌امری‌لایه برداری از برچسب‌ها: روابط چندمهری یا پلی‌امری‌محو دوجنسگرایی در «آبی گرم‌ترین رنگ است»محو دوجنسگرایی در «آبی گرم‌ترین رنگ است»موافقت دولت بریتانیا پس از سه سال با درخواست پناهندگی اوراشیا ادواردز، دوجنسگرای جاماییکاییموافقت دولت بریتانیا پس از سه سال با درخواست پناهندگی اوراشیا ادواردز، دوجنسگرای جاماییکایییکی از ما - قسمت شانزدهم: کوله پشتییکی از ما - قسمت شانزدهم: کوله پشتیسوال هایی که نباید پرسید!سوال هایی که نباید پرسید!داستان‌های غیرقابل روایت دوجنس‌گراییداستان‌های غیرقابل روایت دوجنس‌گراییمعرفی کتاب «پویایی زندگی مردان دوجنس‌گرا: چشم اندازهای پژوهش اجتماعی»معرفی کتاب «پویایی زندگی مردان دوجنس‌گرا: چشم اندازهای پژوهش اجتماعی»اعتراض دوجنسگرایان و دگرباشان جنسی آمریکا به دوجنسگراستیزی رسانه‌هااعتراض دوجنسگرایان و دگرباشان جنسی آمریکا به دوجنسگراستیزی رسانه‌هادو جنس کافی نیست: زن، مرد، میان‌جنسیدو جنس کافی نیست: زن، مرد، میان‌جنسییکی از ما - قسمت چهارم :‌ آخر بازییکی از ما - قسمت چهارم :‌ آخر بازییکی از ما - فصل دوم - قسمت ششم: فصل پروازیکی از ما - فصل دوم - قسمت ششم: فصل پروازفرهنگ دوجنسگرایی در توییتر چگونه ساخته می‌شود و شکل می‌گیردفرهنگ دوجنسگرایی در توییتر چگونه ساخته می‌شود و شکل می‌گیردگروه موسیقی تتو و دوجنسگراییگروه موسیقی تتو و دوجنسگرایی۲۳ سپتامبر روز مشاهده‌پذیری دوجنس‌گرایان۲۳ سپتامبر روز مشاهده‌پذیری دوجنس‌گرایانبازتولید دوجنسگراستیزی در قالب دفاع از همجنسگرایانبازتولید دوجنسگراستیزی در قالب دفاع از همجنسگرایانمحو دوجنسگرایی در  «نارنجی مد جدید است»محو دوجنسگرایی در «نارنجی مد جدید است»انتقاد از تبعیض علیه پناهجویان دوجنسگرا در فستیوال رنگین کمانی استکهلمانتقاد از تبعیض علیه پناهجویان دوجنسگرا در فستیوال رنگین کمانی استکهلموبلاگ گروه تاریخ دوجنسگراییوبلاگ گروه تاریخ دوجنسگراییدوجنس‌گرایان، جنبش زنان و جنبش دگرباشان جنسی ایراندوجنس‌گرایان، جنبش زنان و جنبش دگرباشان جنسی ایرانمعرفی کتاب:  دوجنس‌گرایی و چالش سیاست لزبینی، رابطه جنسی، صداقت و انقلابمعرفی کتاب: دوجنس‌گرایی و چالش سیاست لزبینی، رابطه جنسی، صداقت و انقلابدوجنسگراییدوجنسگراییما تنها نیستیم : تاراما دو لمپیکاما تنها نیستیم : تاراما دو لمپیکانقد و بررسی مدل رشد هویت دوجنس‌گرانقد و بررسی مدل رشد هویت دوجنس‌گرامعرفی رمان:‌ دوست پسرها با دوست دخترهامعرفی رمان:‌ دوست پسرها با دوست دخترهاگشودگی یا ناگشودگی منابع اسلام شیعی در مواجهه با همجنس خواهی از منظر محققان شیعهگشودگی یا ناگشودگی منابع اسلام شیعی در مواجهه با همجنس خواهی از منظر محققان شیعهآشکارسازی در فضای مجازیآشکارسازی در فضای مجازییکی از ما - قسمت نهم: هیسیکی از ما - قسمت نهم: هیس«من اولین فرد دوجنس‌گرایی بودم که درخواست پناهندگی‌ام در آمریکا پذیرفته شد»«من اولین فرد دوجنس‌گرایی بودم که درخواست پناهندگی‌ام در آمریکا پذیرفته شد»روز آگاهی‌رسانی درباره افراد میان‌جنسیروز آگاهی‌رسانی درباره افراد میان‌جنسیراهنمای نوشتن گزارش درباره اجتماع دوجنس‌گرایانراهنمای نوشتن گزارش درباره اجتماع دوجنس‌گرایانغیرهمجنس‌گرایان هم با همجنس خود ازدواج می‌کنندغیرهمجنس‌گرایان هم با همجنس خود ازدواج می‌کنندقبل از پناهجویی نمی‌دانستم دوجنسگرا هستمقبل از پناهجویی نمی‌دانستم دوجنسگرا هستمسخنرانی سوده راد در اولین نشست جانبی سازمان ایلگا درباره حقوق دوجنسگرایان در سازمان مللسخنرانی سوده راد در اولین نشست جانبی سازمان ایلگا درباره حقوق دوجنسگرایان در سازمان مللهویت جنسیتی غیردوگانه (نان‌باینری) و کلیشه‌های جنسیتیهویت جنسیتی غیردوگانه (نان‌باینری) و کلیشه‌های جنسیتیجنبش کارگری و جنبش حقوق دگرباشان و رنگین‌کمانی‌ها چگونه با یک‌دیگر همکاری می‌کنند؟جنبش کارگری و جنبش حقوق دگرباشان و رنگین‌کمانی‌ها چگونه با یک‌دیگر همکاری می‌کنند؟پناهجویان دگرباش جنسی؛ فراموش شده در ترکیهپناهجویان دگرباش جنسی؛ فراموش شده در ترکیهیکی از ما – قسمت سوم : خواستگارییکی از ما – قسمت سوم : خواستگاریوضعیت پناهندگان دگرباش در اسپانیاوضعیت پناهندگان دگرباش در اسپانیایکی از ما - فصل دوم، قسمت دوم: شالیکی از ما - فصل دوم، قسمت دوم: شالIDAHOTB روز جهانی مبارزه با دگرباش‌هراسی و دگرباش‌ستیزیIDAHOTB روز جهانی مبارزه با دگرباش‌هراسی و دگرباش‌ستیزیدرباره مادرباره ماآویشن، طعم‌دهنده سالم زندگی جنسیآویشن، طعم‌دهنده سالم زندگی جنسیاکثر زن‌ها هرگز دگرجنس‌گرا نیستند؛ آنها یا هم‌جنس‌گرا هستند یا دوجنس‌گرااکثر زن‌ها هرگز دگرجنس‌گرا نیستند؛ آنها یا هم‌جنس‌گرا هستند یا دوجنس‌گرامعرفی کتاب : معنویت پذیرنده دوجنسگرایی؛ دوجنسگرایان مومنمعرفی کتاب : معنویت پذیرنده دوجنسگرایی؛ دوجنسگرایان مومن»ما تنها نیستیم «فریدا کالو»ما تنها نیستیم «فریدا کالواشتباهاتی که نباید مرتکب‌ شداشتباهاتی که نباید مرتکب‌ شدصدای دوجنسگراصدای دوجنسگرازنان دوجنسگرا در حاشیهزنان دوجنسگرا در حاشیهجیمی ویلدمن: فردی با هویت غیردوگانهجیمی ویلدمن: فردی با هویت غیردوگانهکوییرپارتی با زینبکوییرپارتی با زینباقلیت‌های جنسی و جنسیتی در ایران، خاورمیانه و جهاناقلیت‌های جنسی و جنسیتی در ایران، خاورمیانه و جهانروز جهانی حقوق بشر و دوجنسگرایانروز جهانی حقوق بشر و دوجنسگرایانبررسی مفهوم دوجنسگراییبررسی مفهوم دوجنسگراییگرایش جنسی من چیه؟گرایش جنسی من چیه؟نشریه دوجنسگرایینشریه دوجنسگراییرابطه با مردان دوجنسگرا برای زنان چگونه است؟رابطه با مردان دوجنسگرا برای زنان چگونه است؟خبرنامه گویا :‌دوجنس‌گرایان ایرانی و حق و حقوق قانونی‌خبرنامه گویا :‌دوجنس‌گرایان ایرانی و حق و حقوق قانونی‌برنامه‌های اسپانسری کانادا برای پناهندگان دگرباشبرنامه‌های اسپانسری کانادا برای پناهندگان دگرباشمعرفی چند شبکه‌ حمایتی برای زنان دوجنس‌گرامعرفی چند شبکه‌ حمایتی برای زنان دوجنس‌گرامعرفی انجمن فرانسوی  بی‌کوز Bi'Causeمعرفی انجمن فرانسوی بی‌کوز Bi'Causeاولین تارنمای فارسی زبان برای حقوق دوجنسگرایاناولین تارنمای فارسی زبان برای حقوق دوجنسگرایانیکی از ما - قسمت دوازدهم: خط‌های موازییکی از ما - قسمت دوازدهم: خط‌های موازیروایت های ما : زینبروایت های ما : زینبروز مشاهده‌پذیری افراد ترنسروز مشاهده‌پذیری افراد ترنسسکس چیست و رابطه جنسی درست چه ویژگی‌هایی دارد؟سکس چیست و رابطه جنسی درست چه ویژگی‌هایی دارد؟یکی از ما – قسمت هشتم: خواب و بیداریکی از ما – قسمت هشتم: خواب و بیدارکرونا و پناهجویان ایرانی دگرباش در ترکیهکرونا و پناهجویان ایرانی دگرباش در ترکیهموانع حضور دگرباشان و رنگین‌کمانی‌ها در سازمان‌های سیاسی-اجتماعیموانع حضور دگرباشان و رنگین‌کمانی‌ها در سازمان‌های سیاسی-اجتماعیچرا و چگونه درباره سکس صحبت کنیم؟چرا و چگونه درباره سکس صحبت کنیم؟یکی از ما - قسمت پانزدهم: گرم اما تلخیکی از ما - قسمت پانزدهم: گرم اما تلخقتل یک زن دوجنسگرا و مادرش در آمریکاقتل یک زن دوجنسگرا و مادرش در آمریکافایده گرایی، دگرجنسگرامحوری و پورن دگرباشانفایده گرایی، دگرجنسگرامحوری و پورن دگرباشانالفبای رنگین‌کمانیالفبای رنگین‌کمانیزندگی یک پناه‌جوی دوجنس‌گرا در ترکیهزندگی یک پناه‌جوی دوجنس‌گرا در ترکیهگپی با درگ کویین ایرانی، «ماهریل اوهارا»گپی با درگ کویین ایرانی، «ماهریل اوهارا»مرد دوجنسگرای اهل برونئی علیه قانون مجازات جدید این کشور صحبت می‌کندمرد دوجنسگرای اهل برونئی علیه قانون مجازات جدید این کشور صحبت می‌کندروایت‌های ما : از عشق ممنوعه تا خودم در آینهروایت‌های ما : از عشق ممنوعه تا خودم در آینهما تنها نیستیم - پیترو آرتینوما تنها نیستیم - پیترو آرتینوناآگاهی مقامات قضایی درباره وضعیت پناهجویان دوجنس‌گرا، آنها را به ورطه مرگ می‌کشاندناآگاهی مقامات قضایی درباره وضعیت پناهجویان دوجنس‌گرا، آنها را به ورطه مرگ می‌کشانداولین پیش‌کنفرانس دوجنسگرایی در ایلگا آسیااولین پیش‌کنفرانس دوجنسگرایی در ایلگا آسیاخبرنامه رنگین‌کمانی ۱ تا ۷ مهرماه ۱۳۹۶خبرنامه رنگین‌کمانی ۱ تا ۷ مهرماه ۱۳۹۶+فرهنگ ناموسی و خشونت علیه دوجنسگرایان+فرهنگ ناموسی و خشونت علیه دوجنسگرایان