معرفی کتاب «راهنمای دوجنسگرا برای حضور در جهان»
با اینکه در سال های اخیر منابع مفید بسیاری در زمینه همجنس‌گرایی و تراجنسی ها و تراجنسیتی ها به زبان فارسی منتشر شده است، آثار بسیار محدودی تاکنون در زمینه دوجنسگرایی در دسترس خواننده فارسی زبان قرار گرفته است. بسیاری از فارسی‌زبانان اطلاع کم و دور از واقعیتی در این زمینه دارند و دوجنسگراهراسی و دوجنسگراستیزی در فضای فارسی زبان نه تنها در میان دگرجنس‌گرایان بلکه در میان همجنس‌گرایان نیز شایع است. از این رو سایت دوجنسگرا به دنبال معرفی طیف متنوعی از منابع موجود در زمینه دوجنسگرایی در زبان انگلیسی به خوانندگان فارسی زبان است. این منابع نه تنها در فرآیند هویت‌یابی و شناخت گرایش جنسی به دوجنسگرایان کمک می‌کند بلکه می تواند برای طیف متنوعی از مخاطبین فارسی زبان مفید و آگاهی‌بخش باشد. امید است این کتابخانه در نهایت به کاهش دوجنسگراستیزی، خشونت و پیش‌داوری‌های نادرست در جامعه دگرباشان و رنگین‌کمانی‌های فارسی زبان و به صورت گسترده‌تر در بین اقشار مختلف کاربران فضای مجازی کمک کند.
معرفی کتاب «راهنمای دوجنسگرا برای حضور در جهان: دانستنی‌هایی برای آنها که هر دو طرف را می‌پسندند» The Bisexual’s Guide to the Universe
طی چند ماه گذشته در پایگاه اطلاعاتی دوجنسگرا از تبعیض علیه دوجنسگرایان، دوجنسگراستیزی و دوجنسگراهراسی صحبت کردیم. بعد از خواندن آن همه تجربه‌های دردناک و بحث و نقد درباره نادیده‌گرفته شدن‌ها، حالا وقت آن رسیده است که این نابرابری‌ها را به سخره بگیریم و کمی با هم بخندیم. نویسندگان سعی می‌کنند واژههایی را که برای تحقیر دوجنسگرایان به کار گرفته می‌شود از آن خود کنند و به آنها بخندند تا این واژ‌ها بار توهین آمیزشان را از دست بدهند و آنهایی که از واژه‌ها استفاده می‌کنند به بی‌معنی بودنشان پی ببرند.
کتاب «راهنمای دوجنسگرا برای حضور در جهان: دانستنی‌هایی برای آنها که هر دو طرف را می‌پسندند» شاید یکی از تنها کتاب‌های منتشر شده درباره دوجنسگرایی باشد که نگاهی طنز به موضوع پیش‌داوری‌ها و تبعیض‌های رایج دارد. این کتاب توسط نیکول کریستال و مایک زیمانسکی در سال ۲۰۰۶ نوشته شده است. (۱) نویسندگان این کتاب سال‌ها حوزه جنبش دوجنسگرایان آمریکا فعال بوده‌اند.
مایک زیمانسکی که در ابتدا به عنوان یک نویسنده همجنس‌گرا شناخته می‌شد، در دهه ۱۹۸۰ به عنوان یک دوجنسگرا آشکارسازی کرد و بعد از سخنرانی‌های متعددی در این باره داشته و با سایت‌ها و نشریات شناخته شده بسیاری همکاری کرده است و از اعضای اصلی شبکه دوجنسگرایان آمریکا بوده است. او در حال حاضر در دانشگاه کالیفرنیا استاد روزنامه‌نگاری است.
نیکول کریستال نیز فعالیت در حوزه دوجنسگرایی را از دوره دانشجویی با تاسیس گروهی در این زمینه آغاز کرده است. او روزنامه‌نگاری خوانده و با نشریات، شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی مختلفی در آمریکا همکاری کرده است. این کتاب برنده جایزه لامبادا– جایزه ادبی ویژه دگرباشان جنسی – در سال ۲۰۰۶ بوده است.
چنانکه نویسندگان کتاب هم می‌نویسند خیلی‌ها وقتی یک شب به قصد پیدا کردن شریک جنسی از خانه خارج می‌شوند با خودشان فکر نمی‌کنند « امیدوارم امشب با یک دوجنس‌گرای خوب آشنا بشوم» در چنین فضایی از آنجایی که جامعه دوجنسگرایان از همه سو مورد حمله قرار گرفته است، طبیعی است که فعالین قدیمی که سال‌ها برای ایجاد جنبش دوجنسگرایی تلاش کرده‌اند، حساسیت به خرج دهند. اما نویسندگان می‌گویند با وجود همه این‌ها خوب است گاهی هم بتوانیم به خودمان هم نگاه انتقادی داشته باشیم و درباره دوجنس‌گرایی‌مان هم شوخی کنیم. یادمان باشد که دوجنسگرا بودن می‌تواند خیلی هم باحال باشد!
نویسندگان، دوجنسگرایان را به خوبی می‌شناسند و اطلاعات مهمی مثل فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی و موسیقی‌های تولید شده درباره دوجنسگرایان و همچنین پایگاه‌های اطلاعاتی در فضای مجازی و گروه‌های فعال در این زمینه در شهر‌های مختلف آمریکا را معرفی می کنند، اما همزمان با نقاط ضعف ما دوجنسگرایان هم شوخی می کنند تا خودمان را فقط در مبارزه جدی نگیریم.
در فصل اول کتاب نویسندگان تجربیات شخصی‌شان را به عنوان یک دوجنسگرا روایت می‌کنند. کریستال از تجربه کشش همزمان به دخترها و پسرها در دوره دبیرستان می‌نویسد و اینکه در آن زمان کتاب مناسبی برای او به عنوان یک نوجوان در دسترس نداشته است. زیمانسکی از واکنش پدرش به گرایش جنسی‌اش می‌نویسد. پدری که از او پرسیده «اگر می‌تواند انتخاب کند، چرا اشتباه انتخاب می‌کند و سراغ مردها می‌رود». او حتی رابطه بیولوژیک خود را با پسرش مورد پرسش قرار می‌دهد و پول زیادی هم به پسرش می‌دهد تا آنرا خرج انجام آزمایش ژنتیک کند. اما زیمانسکی این پول را صرف پرداخت بخشی از هزینه خرید یک خانه می‌کند. نگاه طنز نویسنده از همین مقدمه شروع می‌شود او این خاطرات تلخ و خنده‌دار را با عنوان «خانه‌ای که دوجنسگرایی ساخت» تعریف می‌کند.
در ادامه نویسندگان کتاب اطلاعات بسیار گسترده و مهمی را به زبان طنز در اختیار خوانندگان می‌گذارند. این اطلاعات در سه سطح طبقه بندی شده‌اند: مقدماتی، میانی و پیشرفته. هر فصل در بخش‌های جداگانه فهرست‌‌‌های مختلف، سئوالات و توصیه‌های بامزه درباره موضوعات متنوع را شامل می‌شود.
بخش دوم سطح مقدماتی به تعاریف و تصوراتی کلیشه‌ای می‌پردازد که درباره دوجنسگرایی وجود دارد. به عنوان نمونه، بعد از اینکه نویسندگان پیوستار‌ها (Spectrum) مختلف طراحی‌شده توسط روانشناسان را برای سنجش گرایش جنسی توضیح می‌دهند و از سئوال‌هایی که در این پرسشنامه‌ها استفاده می شود مثال می‌آورند، خودشان هم سئوالات طنزی به همین منظور طراحی می‌کنند. مثلاً با سئوال زیر توجیهاتی را که بسیاری از افراد برای انکار گرایش‌شان به بیش از یک جنس و یا جنسیت مطرح می‌کنند، به سخره می‌گیرند:
« سوال: آیا هرگز با هر دو جنس رابطه جنسی داشته اید؟
پاسخ:
الف- بله
ب- خیر
ج- فکر می‌کنم که با هر دوجنس رابطه داشته‌ام، اما وقتی که مست بودم.»
در این بخش لیست‌های طنزی مختلفی وجود دارد، از جمله فهرست «کاش واقعیت داشتند» که شامل باورهایی از این دست است: «همه افراد وقت مستی دوجنسگرا هستند» و «دوجنسگرایان بیشتر از بقیه سکس دارند». یکی دیگر از فهرست‌ها این بخش «چگونه کلیشه‌ها را محقق کنیم» نام دارد. یکی از پیشنهادات نویسندگان به دو جنس‌گرایان این است که « وسط رابطه جنسی به ساعت‌تان نگاه کنید و به شریک جنسی‌شان بگویید که حسرت رابطه با جنس دیگر به دلتان مانده»
بخش سوم در سطح میانی به فرهنگ عامه می‌پردازد. یکی از بخش‌های این فصل شامل نقل قول‌هایی از افراد معروفی است که خودشان را دوجنسگرا نامیده‌اند. بسیاری از این نقل قول‌ها حاصل مصاحبه‌هایی است که زمینسکی در طی سال‌ها با افرادی سرشناس انجام داده است و با عنوان «شخصیت‌های معروفی که روی حصار می‌نشینند» (Fence-Sitters) در کتاب آمده اند. این یکی از واژههایی است که در زبان انگلیسی به طعنه برای دوجنسگرایان مورد استفاده قرار می‌گیرد و به «غیرواقعی بودن گرایش جنسی دوجنسگرایی» و «ناتوانی در تصمیم گیری» اشاره می‌کند.
علاوه بر این، این فصل توصیه‌هایی برای موقعیت‌های دشواری نظیر نحوه آشکارسازی برای افراد مختلف هم پیشنهاد می‌کند، مثلاً اینکه «به پدر راست افراطی‌تان موقع تمیز کردن تفنگش درباره دوجنس‌گرایی‌تان نگویید»، یا «از مادر هیپی‌تان توقع نداشته باشید که بعد از شنیدن صحبت‌هاتان درباره دوجنس‌گرایی‌تان روابط عاشقانه‌اش را تعریف نکند.»
کتاب توصیه‌هایی هم برای موقعیت‌های جذاب‌تری مثل نحوه آشنایی با شریک جنسی، هم جنس مخالف و هم موافق به زنان و مردان دوجنسگرا ارائه می‌دهد. این فصل «شانس خودتان را دوبرابر کنید» نام گرفته است که بازهم به یکی دیگر از کلیشه‌ها اشاره دارد.
بخش چهارم در سطح پیشرفته به رابطه جنسی می‌پردازد. از جمله توصیه‌های طنزی درباره نحوه برنامه ریزی برای رابطه جنسی گروهی و نحوه آوردن فرد سوم به اتاق خواب دونفره‌تان ارائه می‌کند.
یکی از معروف‌ترین بخش‌های این کتاب فهرست طنزی برای تحت نظر گرفتن رفتار شریک جنسی دوجنس‌گرای شما است. هر چند این فهرست در کتاب به صورت طنز و طعنه آمیز پیشنهاد شده، اما بعدها توسط برخی افراد که شریک جنسی دوجنسگرا داشته‌اند برای گفتگوهای جدی درباره شرایط رابطه مورد استفاده قرار گرفته است.
۱- Nicole Kristal, Mike Szymanski (2006) The Bisexual’s Guide to the Universe: Quips, Tips, and Lists for Those Who Go Both Ways, Alyson.